Hoe bescherm ik mijn woord- en/of beeldmerk?

Inleiding:
Een (beeld)merknaam registreren is voor veel ondernemer geen alledaagse bezigheid, maar toch kan het een zeer belangrijke aanvulling zijn op uw merkidentiteit. Een opgebouwde reputatie, herkenbaarheid en een (merk)beleving gaan allen uit van uw beeldmerk. In dit artikel leggen wij u uit waarom een (beeld)merk registreren zo belangrijk is.

Wat is een handelsnaam?
Een handelsnaam betreft de naam die u registreert bij de kamer van koophandel (KvK). Veel ondernemers zijn in de veronderstelling dat deze handelsnaam tevens een registratie betreft als het zijnde een (beeld)merknaam, dit is echter onjuist.

Een handelsnaam is slechts een naam waarmee u naar voren treedt in het handelsverkeer en deze handelsnaam wordt niet gecontroleerd op eventuele inbreuken op de rechten van derden. Dit is ook niet de taak van KvK, maar voor de onderneming die de handelsnaam gaat voeren. Feitelijk betekent dit ook dat zelfs een geregistreerde handelsnaam een inbreuk kan plegen op de rechten van derde(n).

Wat is een merknaam?
Een merknaam is een naam waarop rechten berusten (lees: dus geen handelsnaam). Een merknaam registreert u en daarmee beschermt u dat andere partijen uw merknaam mogen gebruiken en u kunt optreden tegen misbruik.

Een merknaam herkent u door de ™ en/of ® achter de merknaam, zoals bijvoorbeeld MijnBedrijf™ of MijnBedrijf®. Het voeren van een ™-teken betekent dat er een merkaanvraag is ingediend en het ®-teken betekent dat er een merkdepot van toepassing is. Het voeren van het ® mag dus alleen indien het merk geregistreerd is én dus niet als het slechts een handelsnaam betreft.

Het ™-teken mag gevoerd worden indien er een aanvraag loopt voor een merkregistratie. Van belang is overigens wel om niet het ® en ™-teken te verwarren met het ©-teken. Dit laatste teken wordt namelijk gebruikt om aan te tonen dat ergens auteursrecht op rust en dit gebruikt men bijvoorbeeld vaak bij zelfgemaakte foto’s of onderaan een website om aan te geven dat men teksten heeft geschreven.

Wat is een beeldmerk?
Een beeldmerk is een beeld waaruit uw merk blijkt. Denkt u bijvoorbeeld aan uw logo. Voor het beeldmerk gelden dezelfde regels als voor de merknaam. Een gemaakt logo door een ontwerper is onder de Auteurswet (Aw) overigens wel eigendom van de auteur (maker) en derhalve mag de maker hier een ©-teken aan toevoegen.

Dit betekent echter niet automatisch dat de auteur geen inbreuk pleegt op de rechten van derden. Bedrijven registreren derhalve hun beeldmerken (logo’s vooral) tevens als (beeld)merk. Zo kan men voorkomen op een later moment beschuldigd te worden van een inbreuk op de rechten van een ander en te allen tijde aantonen niet kwaadwillend te zijn door dergelijke registratie te verrichten en dit kan een fundamenteel verschil maken bij bijvoorbeeld een schadevordering.

Moet schadevergoeding worden voldaan bij een inbreuk?
Een inbreuk op een merknaam en/of beeldmerk kan een forse schadevordering opleveren. De rechtbank in Den Haag veroordeelde in 2020 nog een Nederlandse onderneming tot betaling van € 40.000,00 wegens onrechtmatig gebruik van een merknaam en beeldmerk. In theorie kan de rechthebbende echter een schadevergoeding eisen die zij wil deugt en zit hier feitelijk geen enkele limiet aan.

Is het verstandig mijn handelsnaam als (beeld)merk te deponeren?
Een handelsnaam is zoals gezegd geen merknaam én zeker geen (beeld)merk. Dit betekent dat u het risico loopt dat uw handelsnaam op enig moment door een ander zal worden geregistreerd en u (mogelijk) inbreuk pleegt op met uw eigen handelsnaam, indien u geen merkdepot heeft.

Ter volledigheid geldt dit natuurlijk niet voor een handelsnaam die uw eigen voor en achternaam bevat of van algemene aard is, maar in de praktijk hebben veel ondernemers een originele merknaam bedacht en een logo en huisstijlen, waardoor het registreren te allen tijde geadviseerd is.

Ik heb alleen een handelsnaam, maar geen (beeld)merk, wat betekent dit?
In de eerste plaats is het risico schadeplichtig te zijn jegens een derde. Ten tweede kan een rechthebbende u het gebruik van de (handels)naam en/of het logo per direct verbieden, mits hij/zij ook daadwerkelijk het recht erop heeft. Een derde wellicht minder voor de hand liggend risico is erin gelegen dat u hierdoor uw betrouwbare handelsnaam met veel bekendheid niet meer kan gebruiken.

Ik heb mijn handelsnaam kunnen registreren bij de KVK en hierdoor kan ik dus geen inbreuk plegen, toch?
Het handelsregister controleert alleen of de handelsnaam voldoet en of deze al bestaat. De wettelijke grondslag hiervoor ligt in de handelsnamenwet en niet in de IE- en auteursrechtwetgeving. De KvK controleert dus ook niet of een handelsnaam inbreuk pleegt op de rechten van derden, dit is uw eigen verantwoordelijkheid.